సార్వత్రిక ఎన్నికల(2024)కు నోటిఫికేషన్‌ విడుదలైంది. ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళి (మోడల్ కోడ్ ఆఫ్ కాండాక్ట్‌) అమల్లోకి వచ్చేసింది. ఎన్నికల్లో అక్రమాలకు, నిబంధనల ఉల్లంఘనలకు అడ్డుకట్ట వేయడానికి కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం ప్రత్యేక వ్యవస్థలను ఏర్పాటు చేసింది. ఇందులో పౌరులను సైతం భాగస్వాములను చేస్తోంది. ‘సి విజిల్‌’ యాప్ ద్వారా ఈ అవకాశం కల్పించింది. దాని గురించి తెలుసుకుని, నిబంధనలు ఉల్లంఘించే వారి పని పట్టండి!
cVIGIL యాప్ లేనప్పుడు పరిస్థితి ఎలా ఉండేదో చూద్దాం ముందు..
cVIGIL యాప్ లేక ముందు మోడల్ కోడ్ ఆఫ్ కండక్ట్ ఉల్లంఘనలపై ఫిర్యాదులను చేయడానికి మరియు ట్రాక్ చేయడానికి వేగవంతమైన సమాచార ఛానెల్ లేదు. Model Code of Conduct (MCC) ఉల్లంఘనలను నివేదించడంలో జాప్యం కారణంగా దోషులు తరచుగా గుర్తించబడకుండా తప్పించుకునే వారు. ఇంకా, ఎటువంటి డాక్యుమెంట్ చేయబడిన చిత్రాలు లేదా వీడియోల రూపంలో సాక్ష్యం లేకపోవడం ఒక ఫిర్యాదు యొక్క వాస్తవికతను నిర్ధారించడంలో ప్రధాన అడ్డంకిగా ఉండేది. కమిషన్(EC) అనుభవం ప్రకరాం ఎక్కువ శాతం తప్పుడు లేదా అసంబద్ధమైన పిర్యాదులతో ఫీల్డ్ యూనిట్ల విలువైన సమయం వృధా అయ్యేది. ఇంకా, భౌగోళిక వివరాల సహాయంతో సంఘటన జరిగిన ప్రదేశాన్ని త్వరగా మరియు కచ్చితంగా గుర్తించడానికి బలమైన వ్యవస్థ లేకపోవడం వల్ల ఉల్లంఘించిన వారిని పట్టుకోవడానికి సమయానికి ఎన్నికల అధికారుల అక్కడికి చేరుకోవడానికి కష్టమైయ్యేది.
cVIGIL యాప్ వచ్చిన తరువాత..
ఇక ఇప్పుడు భారత ఎన్నికల సంఘం(Election Commission of India) ప్రారంభించిన కొత్త cVIGIL యాప్ పైన చెప్పిన అన్ని ఇబ్బందులను తొలగించడానికి మరియు ఫాస్ట్ ట్రాక్ లో ఫిర్యాదు స్వీకరణ మరియు పరిష్కార వ్యవస్థను రూపొందించిందని భావిస్తున్నారు. cVIGIL అనేది ఎన్నికల సమయంలో మోడల్ ప్రవర్తనా నియమావళి మరియు వ్యయ ఉల్లంఘనలను నివేదించడానికి పౌరుల కోసం ఒక వినూత్న మొబైల్ అప్లికేషన్. ‘cVIGIL’ అంటే విజిలెంట్ సిటిజన్ మరియు స్వేచ్ఛా మరియు నిష్పక్షపాత ఎన్నికల నిర్వహణలో పౌరులు పోషించగల క్రియాశీల మరియు బాధ్యతాయుతమైన పాత్రను నొక్కి చెబుతుంది.
cVIGIL, ఉప ఎన్నిక/అసెంబ్లీ/పార్లమెంటరీ ఎన్నికల నోటిఫికేషన్‌ల తేదీ నుండి ఉల్లంఘనలను నివేదించడానికి ఉపయోగించే వినియోగదారు-స్నేహపూర్వకమైన మరియు సులభంగా ఆపరేట్ చేయగల ఒక యాప్. ఈ యాప్ యొక్క ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, ఆటో లొకేషన్ క్యాప్చర్‌తో లైవ్ ఫోటో/వీడియోను మాత్రమే అనుమతిస్తుంది. దాంతో ఫ్లయింగ్ స్క్వాడ్‌లు సమయానుకూలంగా పనిచేయడానికి ఈ డిజిటల్ సాక్ష్యాలు ఉపయోగపడతాయి.
యాప్‌ని కెమెరా, మంచి ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ మరియు GPS యాక్సెస్‌తో కూడిన ఏదైనా Android (జెల్లీబీన్ OS లేదా అంతకంటే ఎక్కువ)/iOS స్మార్ట్‌ఫోన్‌లో ఇన్‌స్టాల్ చేసి ఉపయోగించకోవచ్చు. ఈ యాప్‌ను ఉపయోగించడం ద్వారా పౌరులు, రాజకీయ దుష్ప్రవర్తనకు సంబంధించిన సంఘటనలను ప్రత్యక్షంగా చూసిన నిమిషాల్లో మరియు రిటర్నింగ్ అధికారి కార్యాలయానికి వెళ్లాల్సిన అవసరం లేకుండా వెంటనే రిపోర్ట్ చేయవచ్చు. cVIGIL అప్రమత్తతో మరియు బాధ్యత గల పౌరులను జిల్లా కంట్రోల్ రూమ్, రిటర్నింగ్ ఆఫీసర్ మరియు ఫీల్డ్ యూనిట్ (ఫ్లయింగ్ స్క్వాడ్స్) / స్టాటిక్ సర్వైలెన్స్ టీమ్‌లతో కలుపుతుంది, తద్వారా వేగవంతమైన మరియు ఖచ్చితమైన రిపోర్టింగ్, చర్య మరియు పర్యవేక్షణ వ్యవస్థను సృష్టిస్తుంది.
ఫిర్యాదును నమోదు చేయడానికి ముందు MCCని ఉల్లంఘిన సంబంధించిన చిత్రాన్ని క్లిక్ చేయడం లేదా 2 నిమిషాల వీడియోను తీయడంతో పాటు, కోడ్ ఉల్లంఘిన గురించి కొంచెం వివరించాలి. ఫిర్యాదుతో క్యాప్చర్ చేయబడిన GIS సమాచారం ఆటొమ్యాటిక్ గా సంబంధిత జిల్లా కంట్రోల్ రూమ్‌కి ఫ్లాగ్ చేయబడుతుంది, ఫ్లయింగ్ స్క్వాడ్‌లను కొన్ని నిమిషాల్లో స్పాట్‌కి తరలించడానికి అనుమతినిస్తుంది.
cVIGIL ఆపరేటింగ్ మోడల్ ఏవిధంగా పనిచేస్తుందో చూద్దాం
దశ 1- కోడ్ ఉల్లంఘన చూసిన వెంటనే పౌరుడు చిత్రాన్ని క్లిక్ చేయవచ్చు లేదా 2 నిమిషాల వీడియోను రికార్డ్ చేయవచ్చు.. జియోగ్రాఫిక్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్ ద్వారా ఆటోమేటెడ్ లొకేషన్ మ్యాపింగ్‌తో పాటు ఫోటో / వీడియో యాప్‌లో అప్లోడ్ చేయబడుతుంది. విజయవంతంగా సమర్పించిన తర్వాత, పౌరుడు తన మొబైల్‌లో తదుపరి అప్‌డేట్‌లను ట్రాక్ చేయడానికి మరియు స్వీకరించడానికి ఒక ప్రత్యేక IDని పొందుతాడు. ఒక పౌరుడు ఈ పద్ధతిలో అనేక సంఘటనలను నివేదించవచ్చు మరియు తదుపరి అప్‌డేట్‌ల కోసం ప్రతి నివేదికకు ప్రత్యేక IDని పొందుతారు. యాప్ వినియోగదారుకు cVIGIL యాప్ ద్వారా ఫిర్యాదులను అనామకంగా నమోదు చేసుకునే అవకాశం ఉంది. అలాంటప్పుడు, మొబైల్ నంబర్ మరియు ఇతర ప్రొఫైల్ వివరాలు సిస్టమ్‌కు పంపబడవు. అనామక ఫిర్యాదుల విషయంలో, సిస్టమ్ ఫోన్ వివరాలను క్యాప్చర్ చేయనందున వినియోగదారు తదుపరి స్టేటస్ సందేశాలను పొందలేరు. అయితే పౌరులు, సంబంధిత రిటర్నింగ్ అధికారి నుండి వ్యక్తిగతంగా అటువంటి ఫిర్యాదులను అనుసరించే అవకాశం ఉంది.
దశ 2- పౌరుడు ఫిర్యాదును నివేదించిన తర్వాత, ఫీల్డ్ యూనిట్‌కు కేటాయించబడిన జిల్లా కంట్రోల్ రూమ్‌లో సమాచారం బీప్ అవుతుంది. ఫీల్డ్ యూనిట్‌లో ఫ్లయింగ్ స్క్వాడ్‌లు, స్టాటిక్ సర్వైలెన్స్ టీమ్, రిజర్వ్ టీమ్ మొదలైనవి ఉంటాయి. ప్రతి ఫీల్డ్ యూనిట్‌లో ‘cVIGIL ఇన్వెస్టిగేటర్’ అనే GIS-ఆధారిత మొబైల్ అప్లికేషన్ ఉంటుంది, ఇది GIS సూచనలు మరియు నావిగేషన్ టెక్నాలజీని అనుసరించడం ద్వారా ఫీల్డ్ యూనిట్ నేరుగా స్థానానికి చేరుకోవడానికి మరియు చర్య తీసుకోవడానికి అనుమతిస్తుంది.
స్టెప్ 3- ఫీల్డ్ యూనిట్ ఫిర్యాదుపై చర్య తీసుకున్న తర్వాత, ఫీల్డ్ రిపోర్ట్ మీద యాక్షన్ లేదా డిస్పోజ్ చేయడం కోసం సంబంధిత రిటర్నింగ్ అధికారికి ఇన్వెస్టిగేటర్ యాప్ ద్వారా ఆన్‌లైన్‌లో పంపబడుతుంది. సంఘటన సరైనదని తేలితే, తదుపరి చర్య కోసం భారత ఎన్నికల సంఘం యొక్క నేషనల్ గ్రీవెన్స్ పోర్టల్‌కు సమాచారం పంపబడుతుంది మరియు అప్రమత్తమైన పౌరుడికి 100 నిమిషాలలోపు స్టేటస్ గురించి తెలియజేయబడుతుంది.
పిర్యాదు చేయాలంటే ముందుగా మీరు cVIGIL యాప్ డౌన్ లోడ్ చేసుకుని, రిజిస్టర్‌ చేసుకోండిలా..
ముందుగా గూగుల్‌ ప్లే స్టోర్‌లో కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం వారి ‘సి విజిల్‌’ యాప్ డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకోవాలి. మీ చరవాణి నంబరు ద్వారా దానిలో రిజిస్టర్‌ చేసుకోవాలి. ఓటీపీ వస్తుంది. దాన్ని నమోదు చేస్తే ‘సి విజిల్‌’ యాప్ సిద్ధమైనట్లే. దాని ద్వారా మీరు ఎన్నికల అక్రమాలపై ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.
ఎలాంటి ఫిర్యాదులు చేయవచ్చంటే…
ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళికి భిన్నంగా ఉన్న దేనిపైనైనా ఫిర్యాదు చేయవచ్చు. డబ్బు పంపకాలు, ఉచితాలు, బహుమతుల అందజేత, రెచ్చగొట్టే ప్రకటనలు చేయడం, మద్యం, మత్తు పదార్థాల పంపిణీ, ఓటర్లను ప్రభావితం చేయడం, ఎన్నికల రోజు ఓటర్లను వాహనాల్లో తరలించడం. ఇలాంటి ఉల్లంఘనలను ఫొటో లేదా వీడియో లేదా ఆడియో రికార్డ్ చేసి అప్లోడ్ చేయండి.
ఫిర్యాదు ఎలా చేయాలంటే…
మీ యాప్ తెరవగానే తెరపై ‘ఫొటో’, ‘వీడియో’, ‘ఆడియో’ అనే మూడు ఆప్షన్లు ఉంటాయి. మీరు ఫొటో ద్వారా ఫిర్యాదు చేయాలనుకుంటే ఫోటో ఆప్షన్‌ ఎంపిక చేసుకోవాలి. మీ లొకేషన్ నమోదవుతుంది. ఉల్లంఘనకు సంబంధించిన ఫొటోను అప్లోడ్ చేయండి. ఏ రాష్ట్రం, ఏ నియోజకవర్గం తదితర వివరాలను నమోదు చేయాలి. సదరు ఉల్లంఘనను క్లుప్తంగా వివరించాలి. ఇది ఎన్నికల సంఘానికి చేరుతుంది.
ఫిర్యాదు చేసిన 5 నిమిషాల్లో రంగంలోకి అధికారులు
యాప్‌లో వివరాలు పొందుపరచగానే జిల్లా ఎన్నికల అధికారి 5 నిమిషాల్లో.. దానిని ఫీల్డ్ యూనిట్‌కు పంపిస్తారు. వారు 15 నిమిషాల్లో ఘటనా స్థలానికి చేరుకుంటారు. విచారించి, 30 నిమిషాల్లో వివరాలు సేకరిస్తారు. అనంతరం ఎన్నికల అధికారికి నివేదిస్తారు. ఆయన దానిపై 50 నిమిషాల్లో చర్యలు తీసుకుంటారు. ఇలా 100 నిమిషాల్లో సి విజిల్‌ యాప్‌లో చేసిన ఫిర్యాదుపై చర్యలు తీసుకుంటారు. మీరు చేసిన ఫిర్యాదు స్టేటస్ కూడా తెలుసుకునే వెసులుబాటు ఉంది.
బంగారు భవిష్యత్తు కోసం.. అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేయండి..
తాయిలాలు పంచి, అక్రమాలకు పాల్పడి అధికార పీఠం ఎక్కాలనుకునే అరాచక రాజకీయ పార్టీలకు ఈ యాప్ ద్వారా చరమ గీతం పాడొచ్చు. ఈ రోజే యాప్ డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకుని.. ఎక్కడైనా ఎన్నికల ఉల్లంఘన కనిపిస్తే ఫిర్యాదు చేయండి. అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేయండి. మీ పిల్లలు, రాష్ట్ర బంగారు భవిష్యత్తు కోసం.. మన వంతు బాధ్యతను నిర్వర్తిద్దాం.